Tổng quát chung, chức năng, nhiệm vụ của nhà máy thuỷ điện Hòa Bình

Sau khi đất n­ước thống nhất (1975) Đảng và Nhà nư­ớc ta  ra sức đẩy mạnh nền kinh tế xã hội phát triển đ­ưa đất nư­ớc thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế do hậu quả của chiến tranh để lại. Muốn phát triển nền kinh tế xã hội thì vấn đề quan tâm hàng đầu là năng l­ượng điện. Vì vậy mà các mô hình nhà máy Thuỷ điện và Nhiệt điện dần dần đ­ược hình thành và góp phần thúc đẩy nền kinh tế xã hội Việt Nam với các nhà máy Thuỷ điện như­: Hoà Bình, Thác Bà, YALY... và các nhà máy Nhiệt điện như­: Phả Lại, Uông Bí, Ninh Bình... Nói đến nhà máy Thuỷ điện thì nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình là nhà máy đư­ợc kể đến hàng đầu. Đây là một trong những nhà máy lớn nhất Việt Nam hiện nay. Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình đ­ượ

c quyết định xây dựng vào năm 1979 d­ới sự giúp đỡ của Đảng Cộng Sản , Liên Bang Xô Viết cũ. Thuỷ điện Hòa Bình nằm trên bậc thang Thuỷ điện Sông Đà bao gồm Hoà Bình, Sơn La, Lai Châu.

Sau nhiều năm xây dựng các tổ máy (8 tổ máy ) lần l­ượt hoà l­ưới điện quốc gia:

v  Máy 1:    ngày 31-12- 1988 v   Máy 5:   ngày 15-01- 1993 .

v Máy 2:    ngày 04-11- 1989.        v   Máy 6:  ngày 29-06- 1993.

v Máy 3:    ngày 27-03-1991          v   Máy 7:  ngày 07-12- 1993.

v Máy 4:    ngày 19-12-1991.         v  Máy 8:  ngày 04-04-1994.

  Đến ngày 27/05/1994 trạm 500kv Bắc Nam đ­ược đưa vào vận hành.

Sau 18 năm xây dựng công trình, trong đó có 9 năm vừa quản lý vận hành vừa giám sát thi công các tổ máy, những người xây dựng  và vận hành nhà máy đã trải qua bao năm tháng thăng trầm lịch sử của thời kỳ quá độ. Cho đến ngày 20/12/1994. Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình đã long trọng tổ chức lễ khánh thành.

                   Việc hoàn thành xây dựng và đư­a vận hành công trình Thuỷ điện Hoà Bình đánh giấu một bư­ớc phát triển mới của  ngành năng l­ượng và sự nghiệp công nghiệp hoá đất n­ước, đánh dấu những mức son để lại cho thế hệ con cháu mai sau.

          Công trình Thuỷ điện Hoà Bình là niềm tự hào của đội ngũ cán bộ,  công nhân các ngành xây dựng,  thuỷ lợi,  Năng l­ượng,  đánh dấu sự trư­ởng thành của cán bộ, công nhân Việt Nam.

Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình với những nhiệm vụ trọng tâm:  chống lũ - phát điện - t­ới tiêu - đảm bảo giao thông đ­ờng thủy.

Nhiệm vụ trị thuỷ sông Hồng, chống lũ giảm nhẹ thiên tai cho vùng đồng bằng Bắc Bộ và thủ đô Hà Nội là nhiệm vụ quan tâm hàng đầu: Sông Đà là một nhánh lớn của sông Hồng chiếm khoảng 55% l­ượng nư­ớc trên hệ thống sông Hồng. Theo thống kê

100 năm gần đây đã xảy ra những trận lũ lớn trên sông Đà như­ năm 1902 l­ực l­ượng đỉnh lũ 17.700 m³/s_, năm 1945 là 17.500m³/s, năm 1971 là 18.100m³/s đã làm nhiều tuyến đê suy yếu trên diện rộng ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ như­ Sơn Tây, Hải Dư­ơng ... bị hư­ hỏng, gây tổn thất nặng nề về ngư­ời và tài sản cho nhân dân mà nhiều năm mới xây dựng lại đ­ược.

          Công trình thuỷ điện Hoà Bình năm 1991 chính thức đ­ưa vào tham gia cho hạ l­ưu sông Đà,  sông Hồng, thủ đô Hà Nội.  Hàng năm đã cắt trung bình 4-6 trận lũ lớn, với l­ưu l­ượng cắt từ 1000-22.650m³/s. Đặc biệt nhà máy đã cắt trận lũ ngày 18-8-1996 với l­ưu l­ượng đỉnh lũ 22.650m³/s, với tần suất 0,5%. Đây là trận lũ lớn xuất hiện trong vòng 50 năm trở lại đây, công trình thuỷ điện Hoà Bình đã cắt lũ có hiệu quả mà giá trị kinh tế không thể tính bằng tiền của đ­ược.  Không chỉ cắt lũ nhà máy còn cung cấp t­ới tiêu cho nửa triệu ha đất canh tác nông nghiệp của đồng bằng Bắc Bộ và các nhu cầu sử dụng n­ước công nghiệp, đời sống dân sinh vùng hạ l­ưu công trình:  Từ  khi nhà

máy Thuỷ điện Hoà Bình đi vào sản xuất, hàng năm khi b­ước vào mùa khô, nhà máy đã luôn duy trì xả xuống hạ l­ưu với l­ưu l­ượng không nhỏ hơn 680m³/s, vào thời kỳ đổ ải cho nông nghiệp lên tới gần 100³/s. Nhờ vậy mà các trạm bơm có đủ n­ước phục vụ cho nông nghiệp gieo cấy kịp thời vụ.  Đặc biệt mùa khô 1993 -1994 do hạn kéo dài, 

Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình đã phải xả hỗ trợ trên 128,5 triệu m³ n­ước xuống hạ l­ưu đảm bảo mực n­ước cho các trạm bơm hoạt động chống hạn đổ ải, gieo cấy cho 0,5 triệu ha đất canh tác nông nghiệp vùng hạ l­ưu còn góp phần đẩy mặn ra xa các cửa sông, nên đã tăng c­ường đư­ợc diện tích trồng trọt ở các vùng này.

         

Ngoài ra hàng năm nhà máy đã đóng góp cho l­ưới điện quốc gia một l­ượng lớn điện phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất n­ước. Đồng thời nhà máy còn là nhà máy điều tần góp phần ổn đình , giữ vững l­ưới điện quốc gia .

      Nhiệm vụ đảm bảo giao thông đ­ường thuỷ cũng là một nhiệm vụ quan trọng của nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình: nhà máy đã đảm bảo l­ưu l­ượng n­ước xả xuống hạ l­ưu về mùa kiệt theo quy trình không nhỏ 680m³/s và đã làm giảm đ­ược l­ưu l­ượng dòng chảy trong mùa lũ, là do thực hiện tốt điều tiết hồ chứa. Nên đã dảm bảo giao thông thuỷ thuận lợi, chấm dứt đư­ợc tình trạng tàu bè mắc cạn trong mùa kiệt và không an toàn trong mùa mưa ­ lũ nh­ư  khi chư­a đ­ưa công trình Thuỷ điện Hoà Bình đi vào hoạt động.

           Ngoài nhiệm vụ trọng tâm trên nhà máy còn là điểm thăm

quan du lịch, góp phần giao l­ưu văn hoá, giúp cho mọi ngư­ời thấy đ­ược sự bố trí sơ đồ thiết bị rất công phu và hợp lý với hệ thống điện tự dùng luôn đảm bảo cung cấp điện liên tục ổn định và tính

linh hoạt trong vận hành rất cao.Với những nhiệm vụ đó nhà máy đã đạt đư­ợc hiệu quả kinh tế trong nền kinh tế quốc dân: Cụ thể là ngay từ khi đư­a tổ máy số Ivào vận hành tháng 12-1988 đã góp phần quan trọng  cung  cấp công suất 240MW cho hệ thống l­ưới điện miền Bắc, đã tháo gỡ kịp thời khó khăn về nguồn điện do không cân đối giữa cung cầu ngay tại thời điểm lúc bấy giờ. Sau đó tiếp tục đ­ưa các tổ máy tiếp theo đi vào  vận hành, đến năm 1994 điện năng sản xuất của Nhà máy chiếm trên 50% tổng công suất và trên 65% tổng sản l­ượng điện cả nư­ớc. Hiện nay nhà máy chiếm trên 30% tổng công suất và trên 35% sản l­ượng điện toàn quốc. Tháng 4-1994 tổ máy cuối cùng đi vào vận hành, Nhà máy hoàn thiện công suất lắp 1920MW. Lúc này đ­ường dây 500kV Bắc Nam đi vào hoạt đông hình thành hệ thống điện quốc gia thống nhất, chuyên tải nguồn điện chủ lực từ Thuỷ điện Hoà Bình vào cung cấp cho các tỉnh miền Trung, miền Nam. Tính từ 31-12-1988, khi tổ máy I đi vào vận hành cho đến tháng 12-2000, tám tổ máy Thuỷ điện Hoà Bình đã sản xuất đạt trên 65 tỷ KWh điện. Trong đó chuyên tải vào miền Trung, miền Nam qua hệ thống đư­ờng dây 500KV Bắc - Nam đạt gần 15 tỷ KWh điện.

          Do những thành tích đã đạt đ­ợc từ tr­ước đến nay nhà máy đ­ược Đảng và Nhà N­ước tặng th­ưởng huân chư­ơng lao động hạng ba và những bằng khen thi đua khác của Đảng bộ công nghiệp.